9. SINIFLAR 1. DÖNEM II. YAZILISIDIR.
I: Metin II. Metin
İncecikten bir kar yağar, Karacoğlan der ki kondum göçülmez
Tozar Elif, Elif deyi... Acıdır ecel şerbeti içilmez
Deli gönül abdal olmuş, Üç derdim var birbirinden seçilmez
Gezer Elif, Elif deyi... Bir ayrılık bir yoksulluk bir ölüm
1)Yukarıdaki metinlerden hangisi koşma hangisi semaidir? Semainin koşmadan farklarını yazınız. (iki Madde) (10 p)
I.
II. Metin
Farklar:
1.
2.
Dost dost diye nicesine sarıldım Her kim ki olursa bu sırra mazhar
Benim sâdık yârim kara topraktır Dünyaya bırakır ölmez bir eser
Beyhude dolandım boşa yoruldum Gün gelir Veysel'i bağrına basar
Benim sâdık yârim kara topraktır” Benim sâdık yârim kara topraktır
2)Yukarıdaki şiirin Nazım birimini , ölçüsünü ve geleneğini yazınız. (6 Puan)
Ölçüsü:
Nazım Birimi:
Bağlı olduğu gelenek:
3) Şiirde ahengi sağlayan unsurlar nelerdir? Üç tanesini yazınız. (6 PUAN)
A)
B)
C)
4) Konularına göre koşma çeşitlerini yazınız. ? ( 8 Puan )
1.
2.
3.
4.
Sen anlayan bir gözle süzersin uzun uzun
Yabancı bir şehirde bir kadın heykelini,
Biz duyarız en büyük zevkini ruhumuzun
Görünce bir köylünün kıvrılmayan belini...
5) Yukarıdaki şiirin kafiye ve rediflerini bulup çeşitlerini yazınız.( 10 Puan)
Kafiye:
Redif:
Kafiye şeması (örgüsü):
I.
Kıldan köprü yaratmışsın
Gelsin kulum geçsün deyü
Hele biz şöyle duralım
Yiğit isen geç a Tanrı
II.
Yûnus okur diller ile
Ol kumru bülbüller ile
Hakkı seven kullar ile
Çağırayım Mevlâm seni
III.
Dokuz ay on gün batn-ı mâderde
Kudretten gözüme çekildi perde
Vaktim tamam olup ahir yerde
Çıkıp ten donundan cihana geldim
6. Yukarıdaki şiirler Dini Tasavvufi Halk edebiyatı nazım şekillerinden hangisinden alınmıştır? (6 puan)
I.
II.
III:
7. Aşağıdaki verilen ifadelerde hangi edebi sanat vardır? Verilen boşluklara yazınız. ( 4 Puan)
“Çocuklar okula doğru adeta uçuyorlardı.”
………………….
Kefil olduğunuz gece bekçisi hakikaten güvenilir çıktı; üç gün sonra bizim kasayı yüklenip kayboldu."
………………..
Arabası kirenden
Mendil sallar trenden
Abenim nazlı yarim
Nasıl ayrıldın benden
8. Yukarıdaki şiirin nazım şeklini yazınız. Bulduğunuz nazım şeklinin özelliklerinden iki tanesini yazınız? ( 6 Puan)
Nazım şekli:
Özellikleri:
1.
2.
9. Ağaçların daha bu bahçelerde
Bütün yemişleri dalda sarkıyor;
Umutların mola verdiği yerde
Geceler bir nehir gibi akıyor.
Şiirden iki imge bulunuz.(4 puan)
AŞK
Sen kocaman çöllerde bir kalabalık gibisin,
Kocaman denizlerde ender bir balık gibisin.
Bir ısıtır,bir üşütür,bir ağlatır,bir güldürür;
Sen hem bir hastalık hem de sağlık gibisin.
Özdemir ASAF
DOKUZUNCU HARİCİYE KOĞUŞU
“Bir ağaç altına oturdum ve hasta dizimin zaviyesini her vakit ki itina ile ayarlayarak bacağımı uzattım. Bu zavallı uzvumun talihine ait hiçbir şey düşünmek istemiyordum, şuurumun, hastalığım üstüne boşaltılacağı aydınlıktan kaçmak için ruhumun daha karanlık ve izbe hatlarına kendimi atıyor, daha korkunç ve karışık hayallere dalıyordum.” Peyami Safa
İBİŞ’İN RÜYASI
“NECLA: Merhaba ağabey.
NAHİT: Hayrola?
NECLA: Sadi geldi, çıkarmışlar işten, kovulmuş.
NAHİT: Eee? Nerde?
Tarık BUĞRA
10. Yukarıdaki edebi metinlerin isimlerini şemadaki noktalı yerlere uygun olacak şekilde yazınız. (6 PUAN)
EDEBİ METİNLER
Coşku ve heyecanı Olay çevresinde oluşan Edebi metinler
ile getiren Metinler
……………..
Anlatmaya Bağlı Göstermeye bağlı
…………………… ………………..
11. AŞAĞIDAKİ BOŞLUKLARA UYGUN İFADELERİ YERLEŞTİRİNİZ.( 12 Puan)
a. Gazelin nazım birimi………………. tir/tür
b. Peygamberi övmek için yazılan kasidelere……………. denir.
c. Gazelin İlk beytine …………… beyti denir.
d. Kasidede şairin kendini övdüğü bölüme…………. denir.
e. Hatırlatma sanatına aynı zamanda …………… sanatı da denir.
f. Divan edebiyatında ….. …….. ölçüsü kullanılır.
12. Aşağıdaki cümlelerin karşısına yargılar doğru ise (D), yanlış ise (Y) yazınız..( 7 Puan)
a) (.....................) Kasidenin nazım birimi beyittir.
b) (……………...) Edebiyat görsel sanatlardandır.
c) (.......................) Kaside medhiyye bölümüyle başlar
d) (…………....) Ninni anonim halk edebiyatı nazım şekillerindendir.
e) (…………....) Dizelerde ünsüz tekrarına aliterasyon denir.
f) (…………....) Hece ölçüsüyle yazılan ve belirli ezgiyle söylenen nazım şekline türkü denir.
g) (…………....) Varsağı divan edebiyatı nazım şeklidir.
(13-17. sorular 3’er puan toplam 15 puandır.)
Ela gözlerine kurban olduğum
Yüzüne bakmaya doyamadım ben
İbret için gelmiş derler cihana
Noktadır benlerin sayamadım ben
13. Bu dörtlükle ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır? (2006/ÖSYS)
A) 11’li hece ölçüsüyle yazılmıştır.
B) Redif vardır.
C) Tam uyak kullanılmıştır.
D) Koşma türünün özelliklerini taşımaktadır.
E) Benzetme sanatından yararlanılmıştır.
14. “Anadolu” kelimesinin, “Anadolu, hepimize hınç, şüphe ve emniyetsizlikle bakıyordu.” cümlesindeki kullanılışına benzer bir kullanım, aşağıdakilerden hangisinde vardır? (1984/ÖSYS)
A) Ankara, bütün Orta Anadolu’ya bir iç kale vazifesi görmüştür.
B) Erzurum, Türkiye coğrafyasına 1890 metreden bakar.
C) O günlerde Konya’nın nasıl yaşadığını ve ne düşündüğünü bilmiyoruz.
D) İstanbul’un asıl manzarasına bir sivil mimari oluşturmuştur.
E) Bursa kadar muntazam bir devrin malı olan bir şehir bilmiyorum.
15. Aşağıdakilerden hangisi, Halk edebiyatının özelliklerinden biri değildir? (1989/ÖSYS)
A) Münacat, naat mesnevi, mersiye gibi ortak tür ve konuların kullanılması
B) İslâmiyet’ten önceki Türk edebiyatı geleneğini sürdüren sözlü bir edebiyat olması
C) Şiirde hece ölçüsü ve yarım kafiye kullanılması
D) Şiirlerin “saz şairi” ya da “âşık” denen şairlerce “bağlama” adı verilen bir sazla söylenmes
E)Düşünce ve duyguların hece ölçüsüyle anlatılması
|
Şiir
|
Edebiyat Geleneği
|
Nazım Birimi
|
Ölçüsü
|
Ahenk Unsurları
|
|
Suya versün bağban gülzârı zahmet çekmesün
Bir gül açılmaz yüzün tek verse bin gülzâre su
|
|
|
|
Asonans:
Aliteresyon:
|
|
En güzel deniz:
Henüz gidilmemiş olanıdır...
En güzel çocuk:
henüz büyümedi.
En güzel günlerimiz:
henüz yaşamadıklarımız.
Ve sana söylemek istediğim en güzel söz:
Henüz söylememiş olduğum sözdür...
|
|
|
|
Ahenk Ne ile Sağlanmış:
|
|
Can kafeste durmaz uçar
Dünya bir han konan göçer
Ay dolanır yıllar geçer
Dostlar beni hatırlasın
|
|
|
|
Kafiye:
Redif:
|
