medeniyetimiz - 9 Türk Ed. 1.yy. 2. sınav

9. SINIF TÜRK EDEBİYATI DERSİ 1. DÖNEM 2. SINAV Çalışma Soruları

Bu şiirde kullanılan imgelerden ikisini gösteriniz

Sen geldin benim deli köşemde durdun

Bulutlar geldi üstünde durdu

Merhametin ta kendisiydi gözlerin

Aşağıdaki mısralardan hareketle şairin zihniyetini açıklayınız

Yalancı dünyaya konup göçenler

Ne söylerler ne bir haber verirler

Üzerinde türlü otlar bitenler

Ne söylerler ne bir haber verirler

-Bu şiiri yorumlayınız.

Metin ile edebi metin arasındaki farklılıkları yazınız.

Mısralarda geçen iki edebi sanatı gösteriniz.

1) Bu vatan toprağın kara bağrında

Sıra dağlar gibi duranlarındır

2) Masa da masaymış ha

Bana mısın demedi bu kadar yüke

Aşağıdaki şiiri şekil bakımından (ölçü, kafiye ve redif) inceleyiniz.

Aşamazsın Karaman'ın ilini

Köprüsü yok geçemezsin selini

Gerdan yaylasının perçem belini

Lale sümbül bürüsün de gidelim

Yukarıdaki şiir hangi edebiyat geleneğine dâhil edilebilir?

Aşağıda verilen cümlelerdeki boş bırakılan yerleri uygun kelimelerle tamamlayınız.

1. Birbirine zıt olan durumları bir arada kullanma sanatına …………………………………..denir.

2. İnsan dışındaki varlıklara insan kişiliği verilerek bu varlıkların insanmış gibi konuşturulmasına ………………………………….denir.

3. Divan edebiyatında şairler şiirlerinde nazım birimi olarak ………………………….kullanmışlardır.

4. Halk edebiyatı şairleri şiirlerinde nazım birimi olarak …………………………..kullanmışlardır.

5. Her şair az çok dönemindeki …………………….. yapıdan etkilenir ve bunu ……………………….yansıtır.
6. Bir şiirde iki dizelik nazım birimine ……………………….denir.

Aşağıdaki şiiri şekil bakımından (ölçü, uyak, kafiye ve redif) inceleyiniz.

Elvan çiçeklerden sokma başına

Kudret kalemini çekme kaşına,

Beni unutursan doyma yaşına,

Gez benim aşkımla yâr melil melil

Yukarıdaki şiir hangi edebiyat geleneğine dâhil edilebilir?

Aşağıdaki cümlelerin karşısına yargılar doğru ise (D),yanlış ise (Y) yazınız.

1. Türk şiirinde sadece dörtlük nazım birimi kullanılmıştır.( )

2. Aruz ölçüsüyle yazılan şiirlerde genel olarak ağır bir dil kullanılır.( )

3. Şairin şiirini yazdığı dönemde hakim olan düşünce sistemine “zihniyet” denir.( )

4. Halk edebiyatı ile divan edebiyatında genel olarak hece ölçüsü kullanılmıştır.( )

5. Şiirdeki yapı unsurları temadan bağımsız olarak oluşur.( )

6. Sanat metinlerinin anlamı yoktur,anlamları vardır.(………………)

7. Edebi metnin dili doğal dildir(…………………)

I: Metin

İncecikten bir kar yağar

Tozar Elif Elif diye

Deli gönül abdal olmuş

Gezer Elif Elif diye

II. Metin

Karac'oğlan der ki kondum göçülmez

Acıdır ecel şerbeti içilmez

Üç derdim var birbirinden seçilmez

Bir ayrılık bir yoksulluk bir ölüm

1)Yukarıdaki metinlerden hangisi koşma hangisi semaidir? Semainin koşmadan farklı olan iki yönünü yazınız.

I. Metin

II. Metin

Farklar:

1.

2.

Dost dost diye nicesine sarıldım Benim sâdık yârim kara topraktır

Beyhude dolandım boşa yoruldum

Benim sâdık yârim kara topraktır.

Her kim ki olursa bu sırra mazhar

Dünyaya bırakır ölmez bir eser

Gün gelir Veysel'i bağrına basar

Benim sâdık yârim kara topraktır.

Yukarıdaki şiirin Nazım birimini , ölçüsünü ve geleneğini yazınız.

Ölçüsü:

Nazım Birimi:

Bağlı olduğu gelenek:

Şiirde ahengi sağlayan unsurlar nelerdir? Üç tanesini yazınız.

Konularına göre koşma çeşitlerini yazınız.

Sen anlayan bir gözle süzersin uzun uzun

Yabancı bir şehirde bir kadın heykelini,

Biz duyarız en büyük zevkini ruhumuzun

Görünce bir köylünün kıvrılmayan belini...

Yukarıdaki şiirin kafiye ve rediflerini bulup çeşitlerini yazınız.

Kafiye:

Redif:

Kafiye şeması (örgüsü):

Aşağıdaki verilen ifadelerde hangi edebi sanat vardır? Verilen boşluklara yazınız.

“Çocuklar okula doğru adeta uçuyorlardı.”

………………….

Kefil olduğunuz gece bekçisi hakikaten güvenilir çıktı; üç gün sonra bizim kasayı yüklenip kayboldu."

………………..

Bahçeler iğde midir

Dalları yerde midir

Her gördüğün seversin

Sendeki mide midir

Yukarıdaki şiirin nazım şeklini yazınız. Bulduğunuz nazım şeklinin özelliklerinden iki tanesini yazınız?

Nazım şekli:

Özellikleri:

Ağaçların daha bu bahçelerde
Bütün yemişleri dalda sarkıyor;
Umutların mola verdiği yerde
Geceler bir nehir gibi akıyor.

Şiirden iki imge bulunuz.

AŞK
Sen kocaman çöllerde bir kalabalık gibisin,

Kocaman denizlerde ender bir balık gibisin.

Bir ısıtır, bir üşütür,bir ağlatır,bir güldürür;

Sen hem bir hastalık hem de sağlık gibisin.

Özdemir ASAF

DOKUZUNCU HARİCİYE KOĞUŞU

“Bir ağaç altına oturdum ve hasta dizimin zaviyesini her vakit ki itina ile ayarlayarak bacağımı uzattım. Bu zavallı uzvumun talihine ait hiçbir şey düşünmek istemiyordum, şuurumun, hastalığım üstüne boşaltılacağı aydınlıktan kaçmak için ruhumun daha karanlık ve izbe hatlarına kendimi atıyor, daha korkunç ve karışık hayallere dalıyordum.” Peyami Safa

İBİŞ’İN RÜYASI

“NECLA: Merhaba ağabey.

NAHİT: Hayrola?

NECLA: Sadi geldi, çıkarmışlar işten, kovulmuş.

NAHİT: Eee? Nerde?

Tarık BUĞRA

Yukarıdaki edebi metinlerin isimlerini şemadaki noktalı yerlere uygun olacak şekilde yazınız.

EDEBİ METİNLER

Coşku ve heyecanı dile getiren Olay çevresinde oluşan Edebi metinler Anlatmaya Bağlı Göstermeye bağlı Metinler

…………….. …………………… ……………….. …………………… ………………..

Aşağıdaki boşluklara uygun ifadeleri yerleştiriniz.

a. Gazelin nazım birimi ………………. .

b. Peygamberi övmek için yazılan kasidelere………….………. denir.

c. Gazelin İlk beytine …….……… beyti denir.

d. Kasidede şairin kendini övdüğü bölüme……………. denir.

e. Hatırlatma sanatına aynı zamanda …..………… sanatı da denir.

f. Divan edebiyatında ……….…….. ölçüsü kullanılır.

Aşağıdaki cümlelerin karşısına yargılar doğru ise (D), yanlış ise (Y) yazınız.

( ) Kasidenin nazım birimi beyittir.

( ) Edebiyat görsel sanatlardandır.

( ) Kaside medhiyye bölümüyle başlar

( ) Ninni anonim halk edebiyatı nazım şekillerindendir.

( ) Dizelerde ünsüz tekrarına aliterasyon denir.

( ) Hece ölçüsüyle yazılan ve belirli ezgiyle söylenen nazım şekline türkü denir.

( ) Varsağı divan edebiyatı nazım şeklidir.

Ela gözlerine kurban olduğum

Yüzüne bakmaya doyamadım ben

İbret için gelmiş derler cihana

Noktadır benlerin sayamadım ben

Bu dörtlükle ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır? (2006/ÖSYS)

A) 11’li hece ölçüsüyle yazılmıştır.

B) Redif vardır.

C) Tam uyak kullanılmıştır.

D) Koşma türünün özelliklerini taşımaktadır.

E) Benzetme sanatından yararlanılmıştır.

“Anadolu” kelimesinin, “Anadolu, hepimize hınç, şüphe ve emniyetsizlikle bakıyordu.” cümlesindeki kullanılışına benzer bir kullanım, aşağıdakilerden hangisinde vardır? (1984/ÖSYS)

A) Ankara, bütün Orta Anadolu’ya bir iç kale vazifesi görmüştür.

B) Erzurum, Türkiye coğrafyasına 1890 metreden bakar.

C) O günlerde Konya’nın nasıl yaşadığını ve ne düşündüğünü bilmiyoruz.

D) İstanbul’un asıl manzarasına bir sivil mimari oluşturmuştur.

E) Bursa kadar muntazam bir devrin malı olan bir şehir bilmiyorum.

Aşağıdakilerden hangisi, Halk edebiyatının özelliklerinden biri değildir? (1989/ÖSYS)

A) Münacat, naat mesnevi, mersiye gibi ortak tür ve konuların kullanılması

B) İslâmiyet’ten önceki Türk edebiyatı geleneğini sürdüren sözlü bir edebiyat olması

C) Şiirde hece ölçüsü ve yarım kafiye kullanılması

D) Şiirlerin “saz şairi” ya da “âşık” denen şairlerce “bağlama” adı verilen bir sazla söylenmes
E)Düşünce ve duyguların hece ölçüsüyle anlatılması