ARİF MOLU ANADOLU TEKNİK VE ENDÜSTRİ MESLEK LİSESİ
TOPLAM KALİTE YÖNETİMİ UYGULAMALARI-EĞİTİMDE İYİ ÖRNEKLER
KAYSERİ YILIN KALİTELİ EKİBİ
PROBLEMİN TANIMI VE ANALİZİ
2004–2005 öğretim yılı boyunca öğrenci, veli ve çalışan görüşmelerinden ve yılsonunda bütün paydaşlar üzerinde yapılan özdeğerlendirme çalışması sonucunda bazı konularda iyileştirmenin gerekli olduğu tespit edilmiştir..
Görüşmelerden ve değerlendirmelerden elde edilen verilere göre mevcut durum değerlendirmesi aşağıda maddeler halinde ifade edilmiştir:
1. Okulumuzda bireylerin başarılarının yeteri düzeyde takdir edilmediği,
2. Öğrencilerin girişkenlik ve yaratıcılık eğilimlerinin desteklenmediği,
3. Okul ve öğrenci başarısı için takdir ve teşvik davranışlarının gerekli olduğu,
4. Öğrenci başarılarının teşviki sayesinde okul-aile işbirliğinin artacağı,
5. Takdir edilen öğrencilerde okulu sahiplenme, aidiyet duygusunun arttığı,
6. Eğitim paydaşlarının okulun bütün süreçlerinde yeterince yer alması gerektiği,
7. Ödüllendirme sayesinde okul imajının daha da güzelleşeceği ifade edilmiştir.
Okulumuzun sahip olduğu ISO 9001:2000 belgesinin öğretmenlerimiz ve öğrencilerimiz üzerinde yarattığı olumlu havanın ve dinamizmin etkisiyle çok değişik alanlarda ve imkânlarda ödüllendirme sürecinin yerine getirilebileceği inancı, bu konuda çalışmaların yapılması kararını aldırmıştır.
Problem Çözme Ekibi, mevcut verileri, beyin fırtınası yöntemiyle analiz etmiş ve problemi, “Okul-aile-çevre işbirliğini artıracak teşvik unsurlarının yeterince kullanılmaması ” olarak tanımlamıştır. Problemin tanımlanmasından sonra PÇE, beyin fırtınası yöntemini kullanarak problemin ortaya çıkmasındaki önemli etkenleri sebep-sonuç (balık kılçığı) diyagramında göstermiştir.
Ekibimiz, beyin fırtınası yöntemiyle öne çıkan sorunları değerlendirmiş, en temel problem kaynaklarının öğrenci, sistem ve aile olduğunu tespit etmiştir. PÇE, alt problemleri incelemiş ve beyin fırtınası ve çoklu oylama yöntemini uygulamıştır.
Eğitim kalitesinin yükseltilmesi ve iyileştirmeye açık alanların tespiti amacıyla yapılan beyin fırtınası toplantıları, memnuniyet anketleri, mülakatlar ve Öğrenci İstek Kutusu’ndan çıkan konuyla ilgili benzer talepler çıkması sonucunda problemin “Eğitim paydaşlarının işbirliğini artıracak teşvik unsurlarının yeterince kullanılmaması ” olduğu tespit edildi.
PÇE beyin fırtınası yöntemiyle problemin çözümünde uygulanabilecek yöntemleri görüşmüş ve nasıl-nasıl ağaç diyagramı ve önceliklendirme analizinin uygulanmasına karar vermiştir. Problemin çözüm önerilerinin kendi içlerindeki önem dereceleri ve tespit edilen dört ölçüte göre kıyaslaması aşağıdaki tablo ve pareto diyagramında verilmiştir.
Ekibimizin yaptığı bu analizler sonucunda, problemin çözümü için öne çıkan önerinin “Etkinlikte ve Katkıda Bulunan Paydaşların Ödüllendirilmesi” olduğu ortaya çıkmıştır.
Yaptığımız bu çalışma, “MEB TKY Uygulamaları Ödül Yönergesi’nin hazırlanış amacı” bölümünde belirtilen fikirlerle, MEB’in Kalite Politikası, MEB’in Vizyonu ve MEB’in Misyonu ile bire bir örtüşmektedir. Okulumuzun yürüttüğü “Paydaşları Ödüllendirme Projesi “ MEB TKY Uygulamaları Ödül Yönergesi’ni de desteklemektedir.
TKY çalışmalarına yönelik Milli Eğitim Bakanlığınca ve üniversitelerce yapılan değerlendirmelerde ödüllendirme eksikliğinin olduğu tespit edilmiştir. Bizler de okul içinde yaptığımız inceleme ve değerlendirmelerde de öğrenci ve velilerle ilgili olarak benzer sonuçlara ulaştık. Ayrıca MEB Ödül ve Disiplin Yönetmeliği’nde öğrencilere verilecek ödüllerin takdirinde nasıl bir yol izleneceği konusunda işlem basamaklarının yetersizliği bir eksiklik olarak karşımıza çıkmaktadır. Okullarda genelde bu yönetmeliğin notla ilgili kısmı uygulanarak yalnızca Teşekkür Belgesi, Takdir Belgesi ve sınıf geçenler içinde devamsızlığı olmayanlara Onur Belgesi verilmektedir. Mülakatlar ve beyin fırtınası yöntemleriyle ödüllendirme işlem basamaklarını standart bir izlek (prosedür) haline getirip ödül verilecek alanları ayrı ayrı gruplandırdık, kimlere nasıl ve neler verileceğini adım adım açıkladık ve böylece konuyu daha somut ve uygulanabilir bir hale getirdik.
Ödül Verdiğimiz Alanlarla İlgili Ölçütler:
‘ MÜKEMMEL FİKİR ONUR ÖDÜLÜ’ ÖLÇÜTLERİ
1. Öğrencilere, okula, topluma faydalı olan ve uygulamaya konan fikri önerenlere,
2. Öğretmenlerin, Okul-Aile Birliği Yönetim Kurulu’nun veya Onur Kurulu’nun teklifi ve Disiplin Kurulu’nun onayı ile ‘MÜKEMMEL FİKİR ÖDÜLÜ’ verilir.
‘KÜLTÜREL ETKİNLİK ONUR ÖDÜLÜ’ ÖLÇÜTLERİ
1. Kültürel etkinliklerde okulu başarıyla temsil edenlere,
2. Okul içi kültür ve sanat yarışmalarında dereceye girenlere,
3. Öğretmenlerin, Onur Kurulu’nun veya Okul-Aile Birliği Yönetim Kurulu’nun teklifi ve Disiplin Kurulunun onayı ile ‘KÜLTÜREL ETKİNLİK ONUR ÖDÜLÜ’ verilir.
‘ÖRNEK DAVRANIŞ ONUR ÖDÜLÜ’ ÖLÇÜTLERİ
1. Davranışlarıyla arkadaşlarına ve çevresine iyi örnek olan,
2. Okulun araç, gereç ve donanımlarını koruma ve kollamadaki örnek davranışları okul yönetimi veya öğretmenlerince tespit edilen,
3. Öğretmenlerin, Okul-Aile Birliği Yönetim Kurulu’nun veya Onur Kurulu’nun teklifi ve Disiplin Kurulu’nun onayı ile ‘ÖRNEK DAVRANIŞ ONUR ÖDÜLÜ’ verilir.
‘BİLİMSEL ÇALIŞMA ONUR ÖDÜLÜ’ ÖLÇÜTLERİ
1. Bilimsel çalışmalarıyla okulu üstün başarıyla temsil edenlere,
2. Buluş yapanlara, buluşa katkıda bulunanlara,
3. Bilimsel yayını (kitap, bilimsel makale) olanlara,
4. Ülke veya il düzeyindeki yarışmalarda dereceye girenlere,
5. Öğretmenlerin, Okul-Aile Birliği Yönetim Kurulu’nun veya Onur Kurulu’nun teklifi ve Disiplin Kurulu’nun onayı ile ‘BİLİMSEL ÇALIŞMA ONUR ÖDÜLÜ’ verilir.
‘MÜKEMMEL ESER ONUR ÖDÜLÜ’ ÖLÇÜTLERİ
1. Ülke veya il düzeyindeki mesleki yarışmalarda dereceye giren bütün öğrencilere,
2. Benzer çalışmalardan üstün özellikleri olan eseri yapan öğrenciye, atölye zümre öğretmenlerinden çoğunluğun teklifi üzerine, her bir atölye (bölüm) için her dönemde bir öğrenciye,
3. Disiplin Kurulu’nun onayı ile ‘MÜKEMMEL ESER ONUR ÖDÜLÜ’ verilir.
‘HİZMET ONUR ÖDÜLÜ’ ÖLÇÜTLERİ
1. Okula katkıda bulunan paydaşlara,
2. Emekli olan veya okuldan ayrılan idareci, öğretmen ve personele,
3. Öğretmenlerin, Sosyal Etkinlikler Kurulu’nun, Onur Kurulu’nun veya Okul-Aile Birliği Yönetim Kurulu’nun teklifiyle ve bu kurullardan birinin onayıyla ‘HİZMET ONUR ÖDÜLÜ’ verilir.
‘SPOR ONUR ÖDÜLÜ’ ÖLÇÜTLERİ
1.Ülke veya il çapında yapılan yarışmalarda madalya kazanan sporculara,
2.Spor etkinliklerinde okulu başarıyla temsil edenlere
3. Okul içi spor yarışmalarında derece elde edenlere,
3. Öğretmenlerin, Onur Kurulu’nun, Okul-Aile Birliği Yönetim Kurulu’nun veya Spor Kulübü Yönetim Kurulu’nun teklifi ve Disiplin Kurulu’nun onayı ile ‘SPOR ONUR ÖDÜLÜ’ verilir.
Ödül, kişinin verilen alandaki çalışmasıyla sınırlıdır. Sorunlu veya derslerinde başarısız bir öğrenciye de ödül verilebilir. Amaç böyle öğrencileri takdir edip onurlandırarak eğitime ve topluma kazandırabilmek ve benzeri durumlardaki öğrencilere de örnek oluşturabilmektir.
“Yapılanı yeterli bulmamak, insanın ileri gitmesindeki ilk adımdır.” G.Bancroft
Mayıs ayı başında Ödül Teklif Formları dağıtıldı ve gelen teklifler incelemeye alındı. Gelen teklifler, Ödül Değerlendirme Ekibi tarafından verilmesi düşünülen alanla ilgili ölçütler göz önünde bulundurularak incelendi. Tereddüte düşülen veya ayrıntı gereken konularda teklif sahibinden veya etkinlik konusunda bilgi sahibi olan diğer paydaşlardan bilgi alındı. Bunlardan oy çokluğuyla uygun bulunan paydaşlara Arif Molu Kültür Sanat Günleri’nde veya yılsonu töreninde ödül belgeleri ile diğer hediyelerinin verilmesi kararlaştırıldı ve Arif Molu Kültür Sanat Günleri’nde ödül belgeleri ile hediyeleri verildi.
Her bir alana ayrı renk ve tasarımda ödül belgesi örnekleri hazırlandı ve bunlardan beğenilenler üzerinde detaylı çalışmalar yürütüldü. Son düzenlemeler yapılarak standartlaştırılan bu belgeler matbaada kaliteli kâğıtlara bastırılarak daha profesyonel bir hale getirildi.
Ödül tekliflerinde gözden kaçan veya teklif edilmesi unutulan paydaşlar olabileceği düşünülerek ekibimiz, etkinlikte bulunan paydaşların çetelesini sürekli olarak tutmaktadır.
Yönetmeliklerde okula katkıda bulunan veli ve diğer paydaşlarla ilgili ise hiçbir hüküm bulunmamaktadır. Ekibimiz okula katkısı olan veli ve diğer paydaşlara da “Hizmet Onur Ödülü” vermiştir. Bunlara ek olarak PÇE, emekli olan veya okuldan ayrılan öğretmen ve personele de “Hizmet Onur Belgesi” vermiştir.
2006–2007 Eğitim-Öğretim Yılında ödül için teklif edilenleri, Disiplin Kurulu’nun veya oluşturulacak Ödül Kurulu'nun değerlendirmesi planlanmıştır.
Kalite,Ayrıntılara Gösterilen Özendir.
ELDE EDİLEN SONUÇLAR
Eğitim Paydaşlarına İlişkin Sonuçlar:
“Paydaşların Ödüllendirilmesi Projesi” sonucunda hedeflerin büyük çoğunluğuna ulaşıldığı görülmüştür. Paydaşlarla yapılan görüşmelerde projenin, uygulamadaki birkaç aksaklık dışında genel olarak büyük bir kabul gördüğü tespit edilmiştir. Anket uygulamalarımızdaki sonuçlar da bunu doğrulamaktadır.
*Bu projemiz sonucunda okul imajının daha da iyileştiği,
*Öğrencilerde ve diğer paydaşlarda okulu sahiplenme bilincinin yükseldiği,
*Sahiplenme bilincinin yükselmesiyle onarım masraflarında azalma olduğu,
*Okul etkinlikleri ve yeni eğitim malzemesi alınması için sponsor bulunmasının kolaylaştığı,
*Sosyal, kültürel ve sportif etkinliklerde artış olduğu,
*Öğretmenlerde mesleki tatmin duygusunun gerçekleştiği,
tespit edilmiştir.
Öğretmenlere, kuruma, öğrencilere, velilere ve diğer paydaşlara ilişkin sonuçlar aşağıda verilmiştir.
2006–2007 Eğitim-Öğretim Yılı 1. Döneminde eğitim paydaşlarına uygulanan ankette şu sonuçlara ulaşılmıştır:
Öğretmenlere İlişkin Sonuçlar:
1-Okulumuzda başarılı olan öğrencilerin ödüllendirilmesi sonucunda bu başarılarda emeği olan öğretmenlerde mesleki tatmin ile başarma duygusunun verdiği mutluluk öğretmenlerimizin çalışma ve üretme isteklerini kamçılamıştır.
2- Çevreden öğretmenlerimize karşı gösterilen saygı ve sevgide artış gözlemlenmiştir.
3- Okulumuzdan ayrılan ve emekli olan öğretmenlere de hizmet onur ödül belgesi verilerek onların okulumuzdaki çalışmalarına verilen değer vurgulanarak bu öğretmenlerimiz onurlandırılmıştır.
4- Belirli etkinliklere sınıfça veya grupça katılım olmasından dolayı bu sınıfların atmosferi olumlu yönde değişti ve öğretmenlerimiz daha verimli ders işleme ortamı buldular.
Kuruma İlişkin Sonuçlar
1- Mezunlarımızın ödül törenlerine sponsorluğu sağlanarak okulumuza katkıları artırılmış ve bu mezun öğrencilerimiz şu an okuyan öğrencilerimize iyi birer örnek olarak gösterilmiştir
2- Okulumuzda yeni sosyal kulüplerin açılması sağlanmıştır.
3- Öğrencilerimizin sosyal ve kültürel faaliyetlere daha etkin katılımı sağlanmıştır.
4- Problemli öğrenciler sosyal ve kültürel faaliyetler ile meşgul edilerek okulumuzdaki şiddet olayları daha da azaltılmaya çalışılmıştır.
5- Okulumuza kayıt için başvuran öğrencilerin sayısında artış olmuştur. Bu sayede öğrenci kalitemiz yükselmiştir.
6- Yapılan sosyal faaliyetler ve sonunda yapılan ödül törenlerinin yazılı ve görsel basında yer alması okulumuzun tanıtımına katkı sağlamıştır.
7- Okulumuza yeni sponsorlar bulunarak konferans salonumuz yenilenmiş ve teknolojik eğitim araçlarıyla donatılmıştır.
8- Ödül alan ve içinde ödül alma isteği uyanan öğrencilerde okulu sahiplenme duygusu ve “burası benim okulum” algılamasının gelişmesi sebebiyle, okul bina ve donanımlarında daha az tahribat olduğu gözlemlenmiştir. Bu durum, tarafımızdan, özelde okulumuz, genelde ise devletimiz için bir tasarruf unsuru olarak değerlendirilmiştir.
Velilere ve Diğer Paydaşlara İlişkin Sonuçlar:
1. Veli bilgilendirme toplantılarına katılımda artış olduğu gözlenmiştir.
2. Velilerin, okulda yapılan etkinliklere katılmaları için öğrencileri teşvik ettikleri gözlenmiştir.
3. Okulumuza yapılan ayni ve nakdi bağışlarda artma olmuştur.
4. Velilerin okul-öğrenci ilişkisine olan güveni yükselmiştir.
5. Veliler, ödüllendirilen çocukları üzerindeki olumlu değişimi fark ederek çocuğu teşvik ederek eğitmenin önemini günlük hayatlarında somut olarak gördüler.
Öğrencilere İlişkin Sonuçlar:
1. Ödül alan öğrenci sayısı % 83 artmıştır.
2. Ödül alan öğrencilerin okulu daha çok benimsedikleri ve sevdikleri gözlenmiştir.
3. Sosyal-kültürel etkinliklerde görev almak isteyen öğrenci sayısında gözle görülür bir artış olmuştur.
4. Anti-sosyal öğrenciler, sosyal etkinlikler aracılığıyla kendilerini gerçekleştirme olanağı bulmuşlardır.
5. Ödül alan öğrencilerde kendine güven duygusu gelişmiştir.
6. Öğrenciler arası olumlu rekabet artmıştır.
7. Kazandıkları bu sosyal deneyimle öğrencilerin okula ve hayata bakış açıları değişerek ufukları açılmıştır.
8. Sosyal-kültürel etkinliklere katılan sorunlu öğrencilerin davranışlarında iyileşme görülmüştür.
9. Başarılı bir sosyal etkinlikten, başarı elde edilecek başka bir etkinliğe geçmek için ne yapmak gerektiği konusunda fikri olmayan öğrencilerin kendilerine olan güvenleri pekişmiş ve bu konuda fikir sahibi olmuşlardır.
10. Okuldaki etkinlik ve başarı ortamının tüm gençlere ve girişimde bulunanlara açık olduğunu ve başarının ödüllendirildiğini gördüler.
2004–2005 Eğitim-Öğretim Yılında verilen ödül-başarı belgeleri toplamı 294’ken, Paydaşların Ödüllendirilmesi Projesi ile bu sayı 2005–2006 Eğitim-Öğretim Yılında 438’e çıkmıştır.
Öğrencilere, yeteneklerinin önemli bir kısmını kullanabilecekleri, başarma duygusunu tadabilecekleri, paydaşların “benim okulum” diyebilecekleri bir okul ortamı oluşturmada ödüllendirmenin belirsiz değil, net ölçütlerle ortaya konduğu “Paydaşların Ödüllendirilmesi Projesi”nin önemi, raporumuzun içeriğinde sunulduğu üzere hem ödüllendirmenin felsefi boyutuyla hem de elde edilen somut verilerle vurgulanmaya çalışılmıştır.
www.arifmoluatleml.k12.tr
Raporun tamamını görmek için: http://www.dosya.cc/aliteliEkibi_al__ma
RaporuArifMoluATLEML.rar.html
Harika Eğitim Projeleri
